Nagroda „Pro bono Poloniae” dla KGW w Klimontowie

11 listopada 2021 r. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbyła się gala wręczenia nagród II edycji konkursu „Pro bono Poloniae” połączona z koncertem zespołu Art’n’Voices Nagrody zostały przyznane w dwóch kategoriach:

W KATEGORII „ORGANIZACJE POZARZĄDOWE”

🥇Miejsce I: Fundacja Pruszczanie.pl – Radiowy reportaż improwizowany „Lud Hauza Całopalenie za Nową Kuchnią”.

🥈 Miejsce II: Koło Gospodyń Wiejskich w Klimontowie – Uroczystość odsłonięcia pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej.

🥉 Miejsce III zajęła Fundacja Młodzi dla Polski Trójmiasto – Koncert ku czci Witolda Pileckiego.

W KATEGORII „CHÓRY, ZESPOŁY, OSOBY PRYWATNE”

🥇Miejsce I: Zespół Wokalny Lubelskiej Akademii Muzyki Dawnej, – Seria koncertów z okazji 80. Rocznicy wybuchu II wojny światowej.

🥈Miejsce II: Piotr Zarębski – Fabularyzowany film dokumentalny „Bądź wierny, idź i pamiętaj”.

🥉Miejsce III: Mirek Antoniewicz – Wystawa malarstwa „Przywiezione w walizce”.

Dziękujemy bardzo w imieniu KGW-Klimontów, Komitetu Budowy Pomnika i społeczności Klimontowa za to niespodziewane, piękne wyróżnienie.

.https://www.facebook.com/100069224049587/posts/202289528755181/?sfnsn=mohttps://muzeum1939.pl/uroczysta…/aktualnosci/4974.html

Patronat honorowy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Patroni medialni: #TVP3Gdańsk , #RadioGdańsk

Wycieczka Sandomierz – Kazimierz Dolny

W sobotę 23 października KGW w Klimontowie udało się na wycieczkę, którą rozpoczęliśmy od Sandomierza – jednego z najstarszych, najpiękniejszych i najważniejszych historycznie miast Polski. Zachowało się tu ponad 120 zabytków architektury z różnych epok. W Sandomierzu nasza grupa w towarzystwie przewodnika najpierw zwiedziła średniowieczny Rynek z XIV-wiecznym ratuszem miejskim i otaczającymi go 30 zabytkowymi kamienicami a następnie udaliśmy się do liczącej pięć kondygnacji Bramy Opatowskiej. To jedna z najlepiej zachowanych gotyckich bram miejskich w Polsce. Wieża zwieńczona jest tarasem widokowym, z którego z wysokości 30 metrów przy pięknej pogodzie mogliśmy podziwiać fantastyczną panoramę miasta i okolic sięgającą 50 km!
Katedra w Sandomierzu zachwyciła nas bogatą dekorację rzeźbiarską. Ta gotycka świątynia wzniesiona z fundacji Kazimierza Wielkiego w latach 1360 – 1382 jest głównym zabytkiem Sandomierza. Podziemna trasa turystyczna, utworzona z drążonych przez wieki licznych korytarzy oraz komór urzekła nas wieloma sandomierskimi tajemnicami i legendami.

Następnie odkrywaliśmy Lubelszczyznę. Kolejnym przystankiem naszej wycieczki był położony nad Wisłą Kazimierz Dolny. Zwiedzania rozpoczęliśmy od Kościoła Farny, który jest cennym pomnikiem historii i kultury. Natomiast zespół zamkowy – unikalny w Polsce zabytek średniowiecznej architektury obronnej zauroczył nas swoją historią oraz legendami. Kazimierzowi Wielkiemu, legendarnemu założycielowi miasta przypisano wszystko, co w Kazimierzu najlepsze – nie powinien zatem dziwić fakt, że to on jest pierwszoplanowym bohaterem legend. Widok ze szczytu cylindrycznej wieży na zakole Wisły i panoramę Kazimierza w jesiennej odsłonie zapierał dech w piersiach. Spektakularny widok potęgowany zachodem słońca rekompensował żmudną wspinaczkę stromymi schodami na szczyt wieży. Pełen wrażeń dzień zakończyliśmy wieczornym spacerem uliczkami urokliwego miasteczka, które może pochwalić się bogatą historią oraz urzekającym starym miastem. Podczas wizyty w Kazimierzu, gorąco polecamy spacer w towarzystwie licencjonowanego przewodnika – przemiłego Pana Jacka Grudnia, który jest skarbnicą wiedzy o tym mieście, jego historii i legendach.
Dziękujemy serdecznie też Panu Jackowi z Fortuna Travel za zadbanie o wszystkie detale i profesjonalne przygotowanie niezapomnianej wycieczki.

Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej w Klimontowie.

W dniu 29 sierpnia br. w Klimontowie odbyła się piękna, patriotyczna uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej.

Tym samym, cel główny komitetu został osiągnięty. Lotnicy dzielnie broniący polskiej ziemi w 1939 r otrzymali należny im hołd i upamiętnienie. Nie było by to jednak możliwe, bez pomocy wielu osób i instytucji. Każdy gest wsparcia, rady i życzliwości był dla nas bardzo ważny. Każdą okazaną nam pomoc, chcemy rozumieć jako gest patriotycznej i odpowiedzialnej postawy oraz gest ludzkiej życzliwości i solidarności społecznej. Liczny udział znakomitych gości oraz zawsze obecnych z nami mieszkańców Klimontowa i okolic, był dla nas najpewniejszym dowodem słusznie podjętego trudu.

Chcielibyśmy złożyć wyrazy wdzięczności za wspólnie wykonaną pracę i stworzone dzieło tym, którym podziękowania należą się szczególnie.

Link do materiału filmowego:

  • TVProszowice 

https://www.youtube.com/watch?v=Le0mZyRAmFU 

  • JWFotoWideo

https://jwfotowideo.wordpress.com/2021/08/30/pomnik-lotnikow-armii-krakow-odsloniety-w-klimontowie/

 Instytucje które współfinansowały projekt:

  • Prezes Fundacji ORLEN,
  • Burmistrz GiM Proszowice-Grzegorz Cichy,
  • Oddział IPN (OBUWiM) w Krakowie- Naczelnik dr Maciej Korkuć ,
  • Urząd Marszałkowski Województwa  Małopolskiego .

 Znamienici goście naszej uroczystości:

  • Ryszard Pagacz- Wicewojewoda Małopolski,
  • Stanisław Bukowiec-poseł na Sejm RP,
  • 8 BLT Kraków Balice – dowódca płk. pil Paweł Bigos,
  • Wojskowa Asysta  Honorowa 8 BLT,
  • liczne Poczty Sztandarowe oraz Orkiestra Dęta Floriana nadały uroczystości wzruszającego i podniosłego charakteru,
  • Liczne środowiska lotnicze -Stowarzyszenie Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP-prezes płk. pil. Stanisław Wojdyła,
  • Krakowski Klub Seniorów Lotnictwa z prezesem Leszkiem Mańkowskim,
  • Aeroklub Krakowski- prezes Krzysztof Orsicz-Kopta,
  • Muzeum Lotnictwa Polskiego  w Krakowie- w-ce dyrektor dr hab. Krzysztof Mroczkowski,
  • rodzina pilota Aleksandra Rudego, którego samolot niemiecka obrona przeciwlotnicza zestrzeliła nad Orawką-syn Tadeusz Rudkowski i wnuczka,
  • Komendant Powiatowej Policji w Proszowicach inspektor Paweł Piętka,
  • Zastępca Komendanta PSP w Proszowicach brygadier Bogusław Skowron,
  • Starostwo Powiatowe – Starosta Grzegorz Pióro wraz z Radnymi powiatu proszowickiego,
  • Burmistrz GiM Proszowice,
  • Przewodniczący Rady Gminy- Krzysztof Wojtusik wraz z Radnymi,
  • Kierownik Infrastruktury Zbigniew Kotlarz,
  • Burmistrz GiM Opatowiec-Sławomir Kowalczyk ,
  • ks Proboszcz Parafii w Klimontowie -Wiktor Mentel,
  • środowiska kombatanckie: Stowarzyszenie Żołnierzy AK  ZG w Krakowie-prezes Kazimierz Chećko, Stowarzyszenie Żołnierzy AK MARIA w Kazimierzy Wielkiej z prezesem Józefem Belskim, Zrzeszenie WiN Obszaru Południowego w Krakowie z Prezes Małgorzatą Janiec, Zawiązek Kombatantów w Koniuszy-Prezes Józefa Zastawna,
  • Stowarzyszenie ,,Bojowe Schrony Proszowice” prezes Wojciech Pasek,
  • Dyrektor Centrum Kultury – Danuta Bucka wraz z pracownikami,
  • dyrektorzy szkół z pocztami sztandarowymi,
  • uczniowie Szkoły Podstawowej w Klimontowie z krótkim patriotycznym przedstawieniem,
  • ,,Błękitna Schola” z Klimontowa oprawa wokalna,
  • poczty sztandarowe lokalnych OSP,
  • mieszkańcy Klimontowa i okolic,
  • liczne firmy i prywatni darczyńcy,
  • KGW, OSP, Sołectwo Klimontów,
  • Członkowie Komitetu Budowy Pomnika, którzy wykonali bezinteresownie ogromną pracę, aby stworzyć otoczenie godnym pomnika a uroczystości nadać stosowną rangę.

Dziękujemy gościom za zabranie głosu podczas uroczystości odsłonięcia pomnika:

  • Ks. Proboszcz Parafii w Klimontowie Wiktor Mentel -za wygłoszone Słowo Boże i poświęcenie pomnika
  • Wicedyrektor MLP w Krakowie dr hab.Krzysztof Mroczkowski
  • Wicewojewoda Małopolski Ryszard Pagacz
  • Poseł RP- Stanisław Bukowiec
  • Dowódca 8 Bazy Lotnictwa Transportowego płk pil.Paweł Bigos
  • Naczelnik OBUWiM  IPN w Krakowie dr Maciej Korkuć
  • Artysta dr Kamil Moskowczenko-autor projektu pomnika i oprawy graficznej

Dziękujemy również za nadesłane listy z wyrazami uznania od:

  • Inspektora Sił Powietrznych w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych gen.dywizji pil. Jacka Pszczoły – odczytał Dowódca 8 Bazy Lotnictwa Transportowego płk pil.Paweł Bigos
  • Posła na Sejm RP Urszuli Augustyn
  • Wójta Gminy Jabłonka Antoniego Karlaka.

Relacje z wydarzenia :

1. IPN: https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/aktualnosci/149458,W-Klimontowie-odslonieto-wspolfinansowany-przez-IPN-pomnik-24-Eskadry-Rozpoznawc.html


2. www.malopolska.uw.gov.pl https://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=13302 ,,Pamięć o lotnikach krakowskiej 24 Eskadry” 30.08.2021


3.  https://jwfotowideo.wordpress.com/2021/08/30/pomnik-lotnikow-armii-krakow-odsloniety-w-klimontowie/?fbclid=IwAR0kpYu50i7WsDR0WA6f0TiV-ntWqjBzaqpMwvRo_3nKF-Da5wcSR3ck6Qw ,,Pomnik Lotników armii ,,Kraków ”odsłonięty w Klimontowie”29.08.2021


4. https://dziennikpolski24.pl/klimontow-pomnik-przypomina-historie-o-lotnisku-i-pilotach-o-czym-wie-niewielu-mieszkancow/ar/c1-15786786?fbclid=IwAR1wb2VUV3Pb7y09D2GsTji_rCN11qynhLI-scjnR2lk5JwbZ4bVwtb4Vn0
Klimontów. Pomnik przypomina historię o lotnisku i pilotach, o czym wie niewielu mieszkańców

5. https://www.radiomaryja.pl/informacje/w-klimontowie-mieszkancy-odslonia-pomnik-lotnikow-24-eskadry-rozpoznawczej-armii-krakow/ W KLIMONTOWIE MIESZKAŃCY ODSŁONIĄ POMNIK LOTNIKÓW 24 ESKADRY ROZPOZNAWCZEJ ARMII „KRAKÓW”


6. https://dlapilota.pl/wiadomosci/polska/odslonieto-pomnik-lotnikow-24-eskadry-rozpoznawczej-armii-krakow   ,,Odsłonięcie pomnika lotników24 Eskadry Rozpoznawczej”30.08.2021


7. https://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=13302 Odsłonięcie pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii „Kraków” w Klimontowie 2021-08-29

8. https://www.altair.com.pl/news/view?news_id=34521   ,,Odsłonięcie pomnika lotników 24 ER” 31.08.2021

9. https://muzeum-ak.pl/komunikaty/odsloniecie-pomnika-lotnikow-24-eskadry-rozpoznawczej-armii-krakow/ Odsłonięcie pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii „Kraków”

10. http://pressmania.pl/pomnik-lotnikow-armii-krakow-odsloniety-w-klimontowie-kolo-proszowic/ Pomnik Lotników Armii „Kraków” odsłonięty w Klimontowie koło Proszowic

11. https://www.wojskonews.pl/article,w_klimontowie_mieszkancy_odslonia_pomnik_lotnikow_24_eskadry_rozpoznawczej_armii_krakow.html W Klimontowie mieszkańcy odsłonią pomnik Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii „Kraków”

12. https://8bltr.wp.mil.pl/pl/articles/6-aktualnosci/uroczystosc-odsloniecia-pomnika-lotnikow-24-eskadry-rozpoznawczej-armii-krakow/ ,,Uroczystość odsłonięcia pomnika”

13. www.KKSL.ORG https://www.kksl.org/post/spo%C5%82eczno%C5%9B%C4%87-klimontowa-w-ho%C5%82dzie-lotnikom-24-eskadry-rozpoznawczej-armii-krak%C3%B3w?fbclid=IwAR3pduwfBymfMJMb0YxkE_M5yXhmJJm-d7ojHHvRF-gScStzNRr_ttiO6f4 Społeczność Klimontowa w hołdzie lotnikom 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii „Kraków”31.08.2021

Zapowiedzi:

1. DP24.pl ,,Klimontów. Panie z KGW chcą przypomnieć o polowym lotnisku  w tej wsi.” 25.06.2020 https://dziennikpolski24.pl/klimontow-panie-z-kola-gospodyn-wiejskich-chca-przypomniec-o-polowym-lotnisku-w-tej-wsi/ar/c13-15047050

2. DP24.pl ,,Pomysł upamiętnienia nabiera kształtu”  24.08.2020 https://dziennikpolski24.pl/klimontow-pomysl-upamietnienia-lotnikow-nabiera-ksztaltow/ar/c13-15143302

3. TV Wielicka ,,Ten pomnik może wybudować każdy….” 25.08.2020https://www.wielicka.tv/wiadomosci/283,ten-pomnik-moze-wybudowac-kazdy-w-klimontowie-chca-upamietnic-lotnikow

 4. www.dzielnica3.krakow.pl  Biuletyn Rady dzielnicy III Prądnik Czerwony w Krakowie  Nr3/2020  ,,W Klimontowie upamiętnią lotników z Rakowic”Nr4/2020, Nr 2/2021 ,,Dlaczego lotnicy krakowskiej 24 Eskadry zasłużyli na pomnik w Klimontowie'” w wersji elektronicznej i papierowej

5. DP24.pl ,,Historia Aleksandra Rudkowskiego ze Sławic. Jedynego który przeżył”13.02.2021 https://dziennikpolski24.pl/historia-aleksandra-rudkowskiego-ze-slawic-jedynego-ktory-przezyl/ar/c15-15438785

6. ikp24.pl Wydarzenie. Zaproszenie na uroczystość 17.08.2021

7. Głos proszowicki 8/21 ,,Finał wspólnej akcji-w niedzielę odsłonięcie pomnika” 25.08.2021 https://glos24.pl/proszowice-final-wspolnej-akcji-w-niedziele-odsloniecie-pomnika-lotnikow-w-klimontowie

8. DP24.pl ,,Klimontów. Panie z Koła Gospodyń Wiejskich dbają o lokalną historię. Dzięki nim powstał pomnik, upamiętniający lotników z września 1939 roku” 25.08.2021 https://dziennikpolski24.pl/klimontow-panie-z-kola-gospodyn-wiejskich-dbaja-o-lokalna-historie-dzieki-nim-powstal-pomnik-upamietniajacy-lotnikow-z-wrzesnia/ar/c1-15771190

Wizyta w Młynie w Szreniawie

Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie…. /Stanisław Jachowicz/

W Szreniawie, przysiółku wsi Klimontów, wśród łąk i pól, w pewnym oddaleniu od innych zabudowań, znajduje się prawdziwa perełka i wyjątkowej klasy zabytek techniki – czynny do dziś drewniany młyn, pochodzący z przełomu XIX i XX wieku.

Z Proszowic to raptem 3,5 kilometra drogą na Klimontów, gdzie każdy mieszkaniec wskaże młyn. Obiekt znajduje się na utworzonym w 2003 roku szlaku rowerowym „Młyny Doliny Szreniawy”. Przyjeżdżają tu nie tylko klienci ze zbożem na przemiał, ale też turyści. Miłośnicy dawnej techniki z kraju i zagranicy godzinami potrafią oglądać młynarski sprzęt.

Okazały, trzykondygnacyjny, drewniany budynek (10,5 m wysokości!) powstał na przełomie XIX i XX wieku na młynówce, kanale od Szreniawy. Młyn do dziś napędzany jest siłą wody, chociaż obecnie pierwotne koło wodne zastąpiła turbina pionowa Francisa. Warto nadmienić, że we wnętrzu młyna zachowało się oryginalne, nadal świetnie działające wyposażenie. Młyn w Szreniawie jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków tego typu w Małopolsce.

Przed laty należał do rodziny Kotyzów, potem przejął go Mosze Klajner. Po wojnie trafił w ręce wujka i ojca pani Janiny Wosik – obecnej właścicielki młyna. Pani Janina, z wykształcenia filolog języka polskiego, z zawodu i zamiłowania jest młynarką. Skomplikowana maszyneria nie ma przed nią żadnych tajemnic. Podczas naszej wizyty w młynie Pani Janina wraz z mężem w niezwykle ciekawy sposób opowiadali nam o….. mlewnikach walcowych, odsiewaczach cylindrycznych graniastych, aspiracji ssącej, wialni – to nazwy, których znaczenia laik może się tylko domyślać bez obejrzenia młyna.

Niezwykle gościnni gospodarze ze szczegółami przybliżyli nam pracę poszczególnych elementów młyna i w przystępny sposób przedstawili nam pełen cykl przemiału zboża na mąkę.

Była to niezwykle ciekawa i pouczająca wizyta dla naszej trzypokoleniowej grupy.

KGW-Klimontów serdecznie wszystkim poleca wizytę w młynie w Szreniawie

Źródło:

www.straznicyczasu.pl,

www.24ikp.pl/

Montaż pomnika

Kolejny etap ukończony!!!
21 kwietnia pomnik dojechał na miejsce i został osadzony na uprzednio przygotowanym fundamencie. Montaż przebiegał bez problemów – zapewne pomagało też słońce, które w końcu wyszło zza chmur 😉

Przed nami jeszcze wiele pracy związanej z aranżacją bezpośredniego otoczenia pomnika. Pełni entuzjazmu przystępujemy więc do realizacji kolejnych etapów naszego projektu.

Zapraszamy do galerii zdjęć, na których staraliśmy się udokumentować poszczególne etapy montażu.

Zdjęcia : Komitet Budowy Pomnika

Akt Erekcyjny- dla pamięci przyszłych pokoleń


Pomnik pamięci Lotników i Personelu Naziemnego 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii ,,Kraków” w Krakowie budowany jest staraniem społecznego komitetu, z inicjatywy Koła Gospodyń Wiejskich w Klimontowie.

Dzięki pracy wielu osób, pomimo utrudnień związanych z ograniczeniami sanitarnymi udało nam się przebrnąć etap administracyjny, pozyskaliśmy wymaganą dokumentację, co pozwala przejść w fazę czynu. Prace trwają i świadczy o tym dzień 11 kwietnia 2021 kiedy to wmurowany został akt erekcyjny w fundament pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii ,, Kraków”. Zgodnie z planem elementy kamienne pomnika staną niebawem. Ale to tylko część sukcesu. Przed nami wiele pracy aby stworzyć otoczenie, godne pomnika i przyjazne mieszkańcom.

Koordynatorem budowlanym ze strony komitetu jest p. Sławomir Jastrzębski. Autorem projektu jest artysta plastyk dr Kamil Moskowczenko. Projekt objęty został honorowym patronatem Marszałka Małopolski Witolda Kozłowskiego.

Budowę rozpoczęliśmy dzięki wsparciu finansowemu i rzeczowemu licznych darczyńców prywatnych, przedsiębiorców i instytucji tj: Gmina i Miasto Proszowice, Fundacja ORLEN, Oddział IPN-OBUWiM w Krakowie, Stowarzyszenie Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP, Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa, rodzina pilota z 1939 r Aleksandra Rudkowskiego.
Nieoceniona też jest pomoc merytoryczna dr Tomasza Kopańskiego, pana Mateusza Drożdża i Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego, ze względu na restrykcje sanitarne, odbyła się w ograniczonym gronie. Udział wzięli przedstawiciele UGiM Proszowice z Burmistrzem
p. Grzegorzem Cichym na czele, członkowie Komitetu Budowy Pomnika, przedstawiciele KGW, sołectwa , OSP i lokalnych przedsiębiorców. Każdy z uczestników miał szansę
,,dołożyć” kielnię z cementem w budowany pomnik.

Mamy nadzieję, że przy dalszej efektywnej współpracy wszystkich, którym leży na sercu pamieć historyczna, uda nam się upamiętnić tamte niezwykłe wydarzenia z września 1939 r które rozegrały się na naszej ziemi i zaznaczyć Klimontów na mapie Historii Lotnictwa Polskiego.

Tekst Elżbieta Moskowczenko

Zdjęcia Tomasz Świstak

Spotkanie z Rodziną Aleksandra Rudkowskiego

Rodzna Rudkowskiaego

Komitet Budowy Pomnika Lotników w Klimontowie w założeniach projektowych uhonorowania lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej, poza fizyczną formą czyli pomnikiem, przyjął również spotkania z lotnikami, pasjonatami i historykami lotnictwa i  z rodzinami lotników 24 Eskadry. Takie spotkanie udało nam się zorganizować  w dniu 7.02.2021, które z powodów remontu siedziby KGW, gościnnie odbyło się w Biurze Burmistrza UGiM Proszowice. 

Na spotkanie zaprosiliśmy najbliższą rodzinę kpl. pilota  Aleksandra Rudego Rudkowskiego, który to w pierwszych dniach września 1939r, po ewakuacji lotniska Kraków-Rakowice znalazł się wraz z 24 Eskadrą na lotnisku polowym w Klimontowie. Stąd też udał się  na misję bombową z rozkazu Dowódcy Lotn. Armii Kraków płk Sznuka ,,zbombardować kolumnę pancerno-motorową wroga posuwającą się po trasie: Trzciana -Jabłonka-Rabka.” 

Dla Pilota Aleksandra to był ostatni lot. Niemiecka obrona przeciwlotnicza zestrzeliła samolot którego załogę stanowili kpl. pil. Aleksander Rudy, ppor. obs Tadeusz Prędecki, kpl. strz. Rudolf Widuch. Ocalał tylko pilot, który ratował się skokiem ze spadochronem, ranny pilot był leczony szpitalu w Rużonberoku i Wiedniu, po czym trafił do niemieckiego obozu dla jeńców. Do Polski powrócił w czerwcu 1945.

Ta ekscytująca historia lotnika była tematem spotkania z synem Panem Tadeuszem, synową Panią Danutą i wnuczkami Kingą i Agnieszką.  Były pamiątki z obozu jenieckiego, dokumenty, zachowane fotografie zarówno przedwojenne jak i z okresu po wojnie. Ale również wspomnienia o lotniku Aleksandrze widziane oczami rodziny, jako męża, ojca i dziadka. Pilot Aleksander Rudkowski zmarł 21.03.2001r ale naszym zadaniem jest zachować pamięć dla potomnych.

Tekst: Elżbieta Moskowczenko

Zdjęcia: Aneta Kotyza

Więcej informacji o spotkaniu znajduje się na łamach Dziennika Polskiego

https://dziennikpolski24.pl/historia-aleksandra-rudkowskiego-ze-slawic-jedynego-ktory-przezyl/ar/c15-15438785?fbclid=IwAR3Ql4EpthYKVPt4-E0odfhuvlRuaLjYMR8A32Tw6roQwE0pEkqQXsYZpR4

Klimontów – Orawka 1939-2020

Tekst: Grzegorz Cichy

Trzeciego września 2020 roku delegacja Komitetu Budowy Pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii ,,Kraków” z września 1939 roku, odwiedziła miejsca związane z tą formacją.

W tym dniu przypadła 81 rocznica zestrzelenia samolotu PZL-23B „Karaś” – 4 z 24 Eskadry Rozpoznawczej załogi: ppor. obserwator Tadeusz Prędecki i kpr. strz. Rudolf Widuch, pilot – kpr. Aleksander Rudy startującego z lotniska polowego w Klimontowie gmina Proszowice.

1 września 1939. Orawa

1 września 1939 roku o godzinie 4: 45 oddziały Wehrmachtu przekroczyły granicę Polski.

Na Orawę wkroczyły dwie jednostki szybkie, które rankiem przełamały obronę placówek Korpusu Ochrony Pogranicza, Obrony Narodowej i Straży Granicznej w rejonie Lipnicy Wielkiej, Jabłonki, Suchej Góry i Chochołowa.

Dowódca 1. Brygady Górskiej Strzelców płk. dypl. Jan Gaładyk telefonował do sztabu Armii „Kraków”:

„Cała dolina Orawy pełna setek czołgów, samochodów pancernych i transportowych, sunących na Jabłonkę, Spytkowice i Czarny Dunajec. Nie zrozumcie mnie źle, 1. pułk KOP spełni rolę Leonidasa, ale myślcie o swoim skrzydle i tyłach.”

3 września 1939. Lotnisko polowe Klimontów.

Wspomina oficer taktyczny Porucznik Aleksander Bujalski:

„3 września około godz. 5.00 kpt. Wojda otrzymał od dowódcy lotnictwa Armii „Kraków” płk. Sznuka następujący rozkaz:

«Zbombardować kolumnę pancerno-motorową npla posuwającą się po szosie Trzciana–Jabłonka–Rabka.

Położenie własne: oddziały własne na stanowiskach obronnych na odcinku rzeki Skawy, Rabka–Jordanów; z zadaniem opóźnienia w ogólnym kierunku na Myślenice.

Położenie nieprzyjaciela: gros kolumny pancerno-motorowej npla znajduje się w rejonie Jabłonka z kierunkiem na Rabkę. Działalność lotnictwa myśliwskiego meldowana. OPL ziemna z działek i karabinów maszynowych na czołgach – silna.

Ogólnie: wykonać zadanie jak najszybciej, wysyłając maximum samolotów.

Wyniki meldować natychmiast po powrocie z wyprawy[…]».

Kpt. Wojda wyznaczył na dowódcę wyprawy por. obs. Paszkowskiego. Skład: 6 „Karasi” z ładunkiem 6×100 kg + 2×50 kg bomb na samolot. Start wyprawy – 7.30.

Por. Paszkowski w porozumieniu z oficerem taktycznym eskadry zdecydował: dojść w szyku 2 kluczy do rej. Rabki, po czym wyprawę podzielić na dwójki podchodzące do celu z trzech różnych kierunków: pierwsza dwójka – podejście czołowe z kierunku Rabka na Jabłonkę; druga – z kierunku Czarny Dunajec–Jabłonka w kierunku na Rabkę; trzecia dwójka – z kierunku Namertów – Jabłonka, również na Rabkę. Po wykonaniu zadania odwrót lotem koszącym pojedynczo do bazy – celem uniknięcia ataków myśliwców nieprzyjaciela.

Start odbył się o wyznaczonej godzinie. Niski pułap chmur już w rej. Dobczyce–Myślenice nie pozwolił na lot w szykach, przeto załogi przebijały się pojedynczo między szczytami Turbacza i Policy, zachowując narzucone kierunki atakowania. Gros kolumny zostało uchwycone w rej. Rabka–Podwilk; żołnierze niemieccy biwakowali częściowo obok wozów, kolumna na postoju. Bombardowanie odbyło się z wysokości 600-800 m. Bomby rzucone na szosę (niektóre dokładnie w czołgi) – kilka bomb przy szosie. Po wykonaniu zadania załogi przechodziły do lotu koszącego (wszyscy prawie otwierali ogień z broni maszynowej) i lawirując krótkimi skrętami pojedynczo wracały do bazy.

W wyprawie poległa załoga: ppor. obs. Tadeusz Prędecki i kpr. strz. Rudolf Widuch. Pilot – kpr. Aleksander Rudy uratował się skokiem ze spadochronem i nie dołączył już do eskadry. Z załogi ppor. obs. Jeżewskiego – ranny kpr. pil. Konrad Ziółkowski, z trudem dotarł do lotniska, skąd został odwieziony do szpitala w Krakowie. Meldunek o wykonaniu bombardowania przekazano telefonicznie do sztabu armii po powrocie załóg między godziną 10.00-11.00 […]”.

Dla tej załogi „Karasia” to był ostatni lot. Samolot PZL 23 – 4 został zestrzelony nad Orawą i rozbił się na wzgórzach nieopodal. Dwóch członków załogi zginęło; ppor obserwator Tadeusz Prędecki i kapral-strzelec Rudolf Widuch. Ocalały, po skoku ze spadochronem, ranny plut. pilot Aleksander Rudkowski został wzięty do niewoli.

Polegli lotnicy zostali pochowani na miejscu upadku samolotu.

Obecnie ich miejsce pamięci i grób znajduje się na placu przykościelnym w Orawce.

Na zdjęciu – widok miejsca pochówku obok kościoła w Orawce. Fot. Karol Jabłoński, (koniec lat 60 bądź początek 70. XX w.)

3 września 2020. Klimontów – Orawka – Jabłonka

Delegacja mieszkańców Gminy i Miasta Proszowice jednocześnie członkowie KGW Klimontów w 81 rocznice wydarzeń udali się do odnowionego Pomnika Lotników 24 Eskadry Rozpoznawczej przy kościele w Orawce.

Tam przy grobie poległych lotników po odmówieniu modlitwy prowadzonej przez księdza Adama Gabrysia proboszcza parafii św. Jana Chrzciciela w Orawce, złożyli wiązankę kwiatów ułożoną w biało-czerwoną lotniczą szachownice.

Później z przykościelnego placu ksiądz oraz przewodnik wskazali rejon upadku zestrzelonego samolotu Karaś oraz lądowania na spadochronie pilota Aleksandra Rudkowskiego.

Delegacja skorzystała z możliwość zwiedzania zabytkowego kościoła z przewodnikiem, którym jest pani Lucyna Borczuch. Świątynia w Orawce to drewniany kościół z ok. 1650 roku, przebudowa 1901) z murowaną barokową kaplicą (1728), wewnątrz polichromia (1711 i XVIII w.) pokrywającą też niektóre sprzęty. Kościół w Orawce jest najstarszą drewnianą świątynią Górnej Orawy. Znany z unikatowych w skali świata, zabytkowych tkanin, którymi zasłania się ołtarze w Wielkim Poście, są to tzw. opony wielkopostne. Po zwiedzeniu wnętrza kościoła burmistrz Grzegorz Cichy dokonał wpisu do pamiątkowej księgi.

Orawka dzisiaj to wieś w woj. małopolskim, w pow. nowotarskim (gmina Jabłonka), na zachodnim skraju Beskidu Orawsko-Podhalańskiego, w dolinie Czarnej Orawy, 12 km na północny wschód od granicy ze Słowacją.

Następnie delegacja przejechała do Jabłonki, gdzie spotkała się z wójtem Gminy Jabłonka Antonim Karlakiem. Po krótkiej wizycie w Urzędzie Gminy, Wójt zaprosił gości do budynku Orawskiego Centrum Kultury, gdzie zapoznali się z wystawami, pracowniami a zwłaszcza z nowoczesną salą widowiskową. Po zwiedzaniu odbyło się spotkanie delegacji z wójtem Antonim Karlakiem oraz dyrektor Orawskiego Centrum Kultury Karoliną Stramą. Na nim przedstawiony został projekt Koła Gospodyń Wiejskich w Klimontowie|: „Upamiętnienie lotniska polowego w Klimontowie oraz lotników i personelu naziemnego 24 Eskadry Rozpoznawczej Armii ,,Kraków”.

Projekt obejmuje budowę kamiennego monumentu z elementami z brązu, stanowiącego pomnik Pamięci Lotników 24 Eskadry 2 Pułku Lotniczego w Krakowie i faktu istnienia lotniska polowego w Klimontowie dla tejże Eskadry, wraz z aranżacją jego bezpośredniego otoczenia oraz organizację uroczystego odsłonięcia pomnika z udziałem zaproszonych gości.

Przekazane zostały materiały promocyjne Gminy i Miasta Proszowice, ulotki Komitetu Budowy Pomnika 24 Eskadry, wydruki z koncepcją pomnika oraz zagospodarowaniem terenu przed remizą OSP Klimontów. Wójt nabył również okolicznościowe cegiełki, a na pożegnanie wręczył zestawy promocyjne gminy Jabłonka. Burmistrz zaprosił gospodarzy do odwiedzenia Proszowic.

W czasie powrotu do Klimontowa delegacja odwiedziła jeszcze cmentarz wojenny w Wysokiej, gdzie zapalono znicze na grobach żołnierzy polskich poległych w Bitwie pod Jordanowem. Na tablicy przy wejściu na cmentarz umieszczona jest fotografia kaprala Jan Oraczewskiego, urodzonego 20 VI 1909 r. w Gniazdowicach poległego 2 IX 1939 r. w Wysokiej koło Jordanowa, żołnierza Korpusu Ochrony Pogranicza członka załogi Pociągu Pancernego nr 51 wchodzącego w skład Armii „Kraków”.

Delegację tworzyli:

Grzegorz Cichy burmistrz Gminy i Miasta Proszowice, Ewa Baranowska inspektor w Biurze Rady i promocji UGiM Proszowice, Mieczysław Krzynówek przewodniczący Komisji Oświaty i Polityki Społecznej Rady Miejskiej w Proszowicach, Jakub Herian strażak OSP Klimontów, wszyscy są również członkami Komitetu Budowy Pomnika 24 Eskadry.

Tekst: Grzegorz Cichy

Fotografie: Karol Jabłoński, Grzegorz Cichy.

Bibliografia:

T. Kopański – 24 Eskadra rozpoznawcza.

http://www.polskaorawa.pl/

Źródła:

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Orawka;3951544.html

https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/malopolskie-unikatowe-opony-wielkopostne-w-kosciele-w-orawce

https://www.facebook.com/romana.gornisiewicz/posts/219761128991694

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/24_Eskadra_Rozpoznawcza

http://www.24ikp.pl/skarby/ludzie/zwykli/oraczewski_jan/art.php

Tekst powstał we wrześniu 2020.

Historia, którą chcemy upamiętnić…..

23.08.2020 odbyło się spotkanie plenerowe poświęcone upamiętnieniu działań 24 Eskadry Rozpoznawczej 2 Pułku Lotniczego w Krakowie w pierwszych dniach II Wojny Światowej.

Organizatorem spotkania był utworzony 1.05. br Komitet Budowy Pomnika Lotników w Klimontowie oraz współpracujące z nim KGW w Klimontowie, Sołectwo-Klimontów i OSP Klimontów.

Spotkanie miało charakter prezentacji multimedialnej wraz z krótkim wykładem historycznym. Zaprezentowano wystawę archiwalnych fotografii, map i dokumentów wraz z cyfrową prezentacją dotyczącą dotychczasowych działań Komitetu, oraz już zrealizowanych etapów pracy. Przedstawiono wybrane projekty i wizualizacje pomnika i jego otoczenia. Wstępnie planowany projekt budowy pomnika został poszerzony o aranżację otoczenia, oraz budowę ścieżki edukacyjno – historycznej.

Jako pierwszy głos zabrał Burmistrz GiM Proszowice Pan Grzegorz Cichy przedstawiając rys historyczny 24 Eskadry i lotniska polowego.

Natomiast zaproszony gość Pan Mateusz Drożdż, radny, publicysta, autor książek i artykułów publicystycznych i naukowych, pasjonat lotnictwa – wygłosił prelekcję na temat historii lotnictwa i krakowskiego lotniska w przededniu II WŚ oraz drogi wojennej 24 Eskadry.

Nasz historyk – regionalista Pan Henryk Pomykalski skupił się na historii Klimontowa w kontekście II WŚ.

Następnie Pan dr Kamil Moskowczenko z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu zreferował założenia plastyczne i architektoniczne pomnika wraz z prezentacją jego wizualizacji.

Ekspozycja prezentująca klimontowski epizod 24 Eskadry Rozpoznawczej powstała dzięki uprzejmości Pana Tomasza Kopańskiego, Pana Adama Psicy, Pani Jadwigi Liguzińskiej i członków naszego komitetu, którzy udostępnili swoje zbiory.

W trakcie spotkania można było nabyć pamiątkowe cegiełki na budowę pomnika – są one nadal dostępne i Komitet zachęca do ich zakupu.

Osoby, które zechciałyby wesprzeć naszą inicjatywę zapraszamy również na naszą zbiórkę internetową https://zrzutka.pl/ttktju

Plenerowe spotkanie połączone było z poczęstunkiem przygotowanym przez panie z KGW i druhów OSP a sponsorowanym przez lokalne firmy.

Dziękujemy naszym sponsorom:

FIRMA HANDLOWO – USŁUGOWA ROLNIK WOJCIECH I MACIEJ MAKOWSCY SPÓŁKA JAWNA

ZAKŁAD CUKIERNICZO -SPOŻYWCZY B&G JAN BIERNACKI, BOGUSŁAW GĄCIK MICHAŁ BIERNACKI SPÓŁKA JAWNA

KWIATY BALKONOWE I RABATOWE JOANNA PIWOWARSKA

PRODUKCJA I SPRZEDAŻ PASZ RAFAŁ BIERNAT

„Tepe” S.C. ZAKŁAD PRODUKCYJNO-HANDLOWY TADEUSZ I GRAŻYNA TRĄBKA

Paniom z naszego KGW dziękujemy za przygotowanie przepysznych domowych ciast, Pani Sołtys, druhom strażakom z OSP Klimontów, Agricoli Klimontów i młodzieży z naszego sołectwa za ogromną pomoc przy przygotowaniach oraz za obsługę niedzielnego spotkania. Mieszkańcom naszego Sołectwa i wszystkim gościom składamy serdeczne podziękowania za przyjęcie naszego zaproszenia i za tak liczne przybycie.

Zapraszamy do przeczytania artykułu w Dzienniku Polskim na temat tego wydarzenia dostępnego w poniższym linku

https://dziennikpolski24.pl/klimontow-pomysl-upamietnienia-lotnikow-nabiera-ksztaltow/ar/c13-15143302?fbclid=IwAR1GRfPJmrxWVn0n7u1SHXgWBJKqILLILtJVpGXdB1SE3kuK-m8UFVkczQo

Natomiast krótki reportaż o naszym projekcie przygotowany został przez Telewizję Wielicka.tvp

https://www.wielicka.tv/wiadomosci/283,ten-pomnik-moze-wybudowac-kazdy-w-klimontowie-chca-upamietnic-lotnikow?fbclid=IwAR29ovUTPA4e7ShI2MlET8CEMcotwOgrLK42nh6lKjzSgoK1JcSnGSOw2HQ

Dożynki parafialne w Klimontowie

KGW w Klimontowie, podtrzymując coroczną tradycję, rozpoczęło prace nad wieńcem dożynkowym już na początku sierpnia. Poświęcenie wieńców dożynkowych i bukietów zielnych oraz podziękowanie za tegoroczne plony odbyło się 15 sierpnia w święto Wniebowzięcia NMP (Matki Boskiej Zielnej ) w naszym kościele parafialnym w Klimontowie na mszy świętej o godzinie 10.

Tego dnia naszemu KGW w Klimontowie towarzyszyli druhowie z OSP Klimontów, Małe KGW Klimontów, Pani Sołtys Joanna Piwowarska, Pan Radny Mieczysław Krzynówek , Rada Sołecka oraz Pan Burmistrz Grzegorz Cichy.

Dziękujemy wszystkim serdecznie za pomoc przy wiciu wieńca, za zaangażowanie, przemiłe towarzystwo, wspólnie spędzony czas oraz za uczestnictwo w uroczystej mszy świętej.

Wielkie podziękowania również dla Państwa Grażyny i Tadeusza Trąbków z Piekarni TePe w Klimontowie za pachnący i przepięknie udekorowany chleb.